طي سالهاي اخير تحريم همواره واژه‌اي آشنا و تكراري براي تهديد كشورمان محسوب شده است. در گفت و گوي زير موضوع تحريم را در چارچوب ويژه نامه اي در اين باره بررسي كرده ايم.
طي سالهاي اخير تحريم همواره واژه‌اي آشنا و تكراري براي تهديد كشورمان محسوب شده است و دشمنان اين مرز و بوم همواره براي تحت فشار قرار دادن كشور براي سر تسليم فرود آوردن در مقابل استكبار، از اين حربه استفاده مي‌كنند اما تجربه ثابت كرده كه اين تهديدها همواره به فرصت تبديل شده‌اند و سبب رسيدن ايران به خودكفايي در زمينه‌هاي مختلف شده است.
در اين زمينه پاي سخنان دكتر محمد كرمي‌راد ـ نماينده مردم كرمانشاه در مجلس شوراي اسلامي ـ نشسته‌ايم.
او درباره تاثير تحريمها بر كشور معتقد است كه برخلاف افكار قدرتھاي غربي، تحريم‌ھا باعث تقويت و پيشرفت ايران شدہ است. كرمي‌راد همچنين بر اين باور است كه تحريمها و تهديدهايي كه ضد ايران اسلامي مي‌شود يك فرصت است. در واقع هر تهديدي يك تدبيري هم مي‌خواهد و بايد در اين زمينه با تدبير گام برداشت.
*باتوجه به ايجاد تحريمهاي جديد و با لحاظ كردن تحريم هايي كه از گذشته عليه ايران وضع شده است، رويكرد كشورمان در قبال اين سياست چه بايد باشد؟
ـ رويكردها و تلاش و طراحي‌هاي قدرتھاي غربي به ويژہ ايالات متحدہ آمريكا براي تشديد تحريم‌ھا با شكست كامل مواجه شدہ است و اين فشارها غيرقابل توجيه است. كشور ايران از 30 سال پيش تاكنون با تحريم‌ھا و ممنوعيت قدرتھاي غربي به سرپرستي آمريكا مواجه بودہ است با اين وجود، ايران مقابل تحريم‌ھا و عبور از آنها نقش مثبتي طراحي و ايفا كردہ و اكنون در تمامي زمينه‌ها به خودكفايي و استقلال لازم رسيدہ است.
موفقيت‌ھاي كنوني ايران نه تنھا متعلق و وابسته به كمك‌ھاي غرب نيست، بلكه به سياست اعتماد به‌نفس جمھوري اسلامي تعلق دارد. ايران باتمام وجود برابر فشار و تحريم‌ھا ايستادگي كردہ است. تحريمھاي بي‌مورد عليه ايران بدون شك براي غرب نتايج خوبي نخواھد داشت. جمھوري اسلامي ايران تنھا كشور مسلماني است كه مخالف زورگويي‌ها و حكومت استبدادي آمريكاست.
*بازنده نهايي اين تحريمها كيست و آيا براساس تجربه اين تحريمها بر اراده ملت ايران تاثير داشته است؟
ـ به‌نظر مي‌رسد كه در مقطع كنوني تحريم به تيغ دولبه‌اي تبديل شده است كه مي‌تواند براي غرب نيز تاثيرات بسيار بدي داشته باشد. به‌عنوان مثال تحريم هاي آمريكا عليه بانك مركزي مي‌تواند براي اين كشور بسيار مهلك باشد. كارشناسان اقتصادي بر اين باورند كه تحريمهاي جديد آمريكا بر ضد بانك مركزي ايران موجب متوقف شدن صادرات نفت ايران نخواهد شد. اعمال تحريمهاي جديد بر ضد بانك مركزي ايران يك بازي خطرناك است و ايران مي‌تواند با خروج نفت خود از بازارهاي بين‌المللي موجب افزايش قيمت نفت شود. البته برخي كارشناسان اقتصادي نيز بر اين باورند كه اعمال تحريمها بر ضد بانك مركزي ايران مي‌تواند موجب افزايش قيمت جهاني نفت شود.
درحاليكه كشورهاي غربي مي‌كوشند با اعمال تحريمهاي نفتي بر فشارهاي اقتصادي و بين‌المللي عليه جمهوري اسلامي ايران بيفزايند، شواهد حاكي از نگراني اين كشورها از عواقب ناشي از اين تحريم‌هاست كه در وهله نخست دامنگير خودشان خواهد بود. از آنجاكه كشورهاي غربي و در رأس آنها آمريكا در تلاش براي تحريم نفتي ايران هستند، عواملي چون عدم آسيب‌پذيري ايران در حوزه توليد و صدور نفت، افزايش قيمت نفت و چگونگي همكاري ساير توليدكنندگان و صادركنندگان نفتي از جمله عربستان در راستاي تحريم نفتي ايران از جمله نگراني‌هاي غرب است.
موفقيت‌ھاي كنوني ايران نه تنھا متعلق و وابسته به كمك‌ھاي غرب نيست، بلكه به سياست اعتماد به‌نفس جمھوري اسلامي تعلق دارد
*طي سالهاي اخير بخش هوايي كشور يكي از بخشهاي مهمي بوده كه همواره از تحريمهاي يك‌جانبه آسيب ديده و قربانيان زيادي داده است. در اين مورد نظرتان چيست و انگيزه واقعي اين تحريمها را چه مي‌دانيد؟
ـ در واقع تحريم آمريكا و اروپا را در فروش قطعات يدكي هواپيما و ارائه سوخت به هواپيماهاي ايراني را فقط بخشي از اين تحريمها است كه علاوه بر زيان‌هاي اقتصادي از جنبه جاني نيز خسارتهايي براي كشورمان به همراه داشتند؛ با اين همه فشار بر سيستم هوايي كشورمان همچنان ادامه دارد.
*تاكنون صنعت هوايي كشورمان از سوي دول غربي چندين بار مورد تحريم قرار گرفته كه آخرين آنها تحريم شركت‌هاي هما و ماهان بوده است؛ با اشاره به انگيزه اين تحريمها بفرماييد آيا تحريمهاي صورت گرفته با قوانين جاري بين‌المللي مطابقت دارد يا اينكه غيرقانوني بوده و خارج از معيارهاي بين‌المللي است؟
ـ تحريمهاي صورت گرفته از سوي آمريكا يك جانبه و زورمدارانه است. اساسا اين تحريمها و تهديدات به اين انگيزه صورت مي‌گيرد كه جمهوري اسلامي ايران به پنج دانش استراتژيك يعني دانش فناوري هسته‌اي، هوافضا، نانو تكنولوژي- بيوتكنولوژي و ديجيتال دست يافته است، بنابراين وقتي آنها پيشرفت‌هاي علمي ما را مي بينند نمي توانند تحمل كنند و دست به چنين اقدامات غيرمنطقي مي‌زنند. ناگفته نماند اين موضوع مختص ايران نيست. براي آمريكا و برخي از كشورهاي غربي هر كشوري كه به پنج دانش استراتژيك دست يابد يك تهديد محسوب مي‌شود و مقابله با آن در دستور كارشان قرار مي‌گيرد.
*پس شما بر اين اعتقاديد كه اين تحريمها تا به حال نتيجه‌اي نداشته است؟ـ
اين تحريمها تاكنون بي‌اثر بوده و بي‌اثر هم خواهد بود. آمريكايي‌ها در پي مطالعات و برنامه‌ريزي‌هايي كه دارند با تحريم سيستم هوايي كشورمان از جمله شركت‌هاي هوايي هما و ماهان مي‌خواهند از جنبه‌هاي مختلف و بويژه از لحاظ اقتصادي اعمال فشار بيشتري بر ايران داشته باشند. اما ايران اسلامي هم نشان مي‌دهد همانطور كه در گذشته تحريمها را دور زده است تحريمهاي جديد را خواهد شكست.
*بعضي از كارشناسان تحريم‌هايي كه عليه كشورمان اعمال مي‌شود را صرفا يك تهديد مي‌بينند، ارزيابي جنابعالي از اين موضوع چيست؟
ـ من تحريمها و تهديدهايي كه ضد ايران اسلامي مي‌شود را يك فرصت مي‌دانم. در واقع هر تهديدي يك تدبيري هم مي‌خواهد. به هر حال به عقيده من تحريمهاي اعمال شده فرصت مناسبي است تا بتوانيم كمبودهايمان را در بعضي از زمينه‌ها با شيوه و روش ديگري برطرف كنيم.
درست است كه تحريمها روي صنعت هوايي ايران چندان اثر منفي نداشته با اين حال علاوه بر مشكلات اقتصادي تا حدي از لحاظ رفاهي باعث وارد شدن فشار به مردم ما شده، اين درحالي است كه كشورهاي غربي شعار دفاع از حقوق بشر سر مي‌دهند سؤال اين است كه اين دوگانگي در حرف و عمل در راستاي چه اهدافي صورت مي‌گيرد؟
شواهد حاكي از نگراني كشورهاي غربي از عواقب ناشي از اين تحريم‌هاست كه در وهله نخست دامنگير خودشان خواهد بود
ـ اگر چه غربيها اولين ناقضان حقوق بشر هستند، اما از همين حربه به عنوان يك چماق استفاده مي‌كنند و بر سر كشورهايي كه در تعارض با اهدافشان هستند، مي‌كوبند. به عبارت بهتر در آمريكا و كشورهاي اروپايي مسايل متعددي از نقض حقوق بشر وجود دارد ولي آنها اجازه رسانه‌اي شدنشان را نمي‌دهند، ولي در عوض با رسانه‌اي كردن دادگاه فردي كه به علت ناتواني در نگهداري گربه‌اش آن را رها كرده است دم از دفاع از حقوق مي‌زنند. با اين حال مردم دنيا به حدي از فهم و شعور رسيده‌اند كه شعارهاي توخالي قدرت‌هاي پوشالي را درك كنند و اهميتي به آنها ندهند.
* بر اين باوريد كه ايران همچون گذشته مي‌تواند تحريم صنعت هوايي خود را دور بزند و چه راهكاري براي خنثي كردن اين تحريم پيشنهاد مي‌كنيد؟
ـ به نظرم در درازمدت با رفتن به سمت دستيابي به تكنولوژي هوايي و حل بعضي از مشكلات از طريق كانالهايي كه داريم و در كوتاه‌مدت هم با مشاركت برخي از كشورهاي مستقل و دولتهايي كه تحريمهاي آمريكا و اتحاديه اروپا را موردنظر قرار نمي‌دهند مي‌توان تحريمهاي جديد را بي‌اثر كرد. در كل بايد تاكيد كنم كه تحريمها بر ايران تاثيري ندارند و ما طبق گذشته روي پاي خود خواهيم ايستاد و به مرز خودكفايي در تمام سطوح دست خواهيم يافت.
معصومه نصيري
بخش اقتصاد تبيان